amer. drapieżny kot o pięknym futrze ★★★ SZAKAL: afrykański ssak drapieżny ★★★ TCHÓRZ: drapieżny ssak polski ★★★ BARCIEL: drapieżny chrząszcz, którego larwy zjadają czerw pszczeli ★★★★ BaJo: ALIGATOR: drapieżny gad z rzędu krokodyli ★★★ KROGULEC: ptak drapieżny, kuzyn jastrzębia ★★★ KRZECZOT
Accipiter – Zbiorcza nazwa dla jastrzębiowatych Antenaire – Dziczek złapany w okresie od stycznia do marca. Apel – Stan ptaka, w którym wykazuje ogromną chęć polowania i znakomicie reaguje na nasze prośby. Astroturf – Wykładzina w rodzaju „sztucznej trawki” stosowana na siedziskach celem profilaktyki przeciw grubym łapom oraz ułatwiająca utrzymanie siedziska w odpowiednim stanie higienicznym. Aylmeri – Rodzaj pęt wynalezionych przez Guy’a Aylmer. Składają się z dwóch części: szczepek oraz pęt. Szczególnie użyteczne przy sokołach oraz ptakach polujących w gęstych zaroślach jak np. krogulec czy jastrząb. Umożliwiają wyjęcie pęta ze szczepki co uniemożliwia ptakowi zaplątanie się np. w zaroślach. Dodatkowo dzięki dodatkowej osi obrotu są mniej podatne na skręcanie jak pęta tradycyjne. Bal-Chatri – rodzaj pułapki do chwytania ptaków drapieżnych stosowana głównie w krajach arabskich. Składa się z „kosza” w którym znajduje się często żywa przynęta oraz dużej ilości pętelek, w które zaplątuje się ptak usiłujący złapać zdobycz. W Polsce stosowanie tego typu sieci jest nielegalne. Bałwanek – Jest to rodzaj wabidła. Dawniej wypchana skóra ssaka. Symuluje zwierzynę naziemną poprzez ciągnięcie go za sobą na długim sznurku. Bawon (św.) – Patron sokolników znany z hulaszczego trybu życia, który prowadził do czasu śmierci żony i jego nawrócenia się – został wówczas benedyktynem. Bawona oskarżono o kradzież białego sokoła, co w owych czasach było karane śmiercią na szubienicy. Kiedy wyrok miał być wykonany, nadleciał zagubiony sokół i usiadł na szubienicy. Biały ptak – symbol niewinności – dowodził niewinności Bawona. Sam święty uznał to za znak od Boga. Święty Bawon patronuje sokolnikom, diecezji w Gandawie i miastu Haarlem, gdzie uznawany jest za wybawcę. W 1268 roku miasto znajdowało się pod oblężeniem, kiedy ukazał się na niebie święty Bawon z mieczem w prawej i sokołem w lewej ręce. Wystraszyło to oblegających miasto, którzy natychmiast uciekli, a mieszkańcy Haarlem obrali sobie Bawona na patrona. Berło – Rodzaj siedziska dla ptaka. Jest to drewniany, okrągły klocek zwieńczony korkiem lub inną wykładziną (np astroturfem) i umieszczony na pręcie wbijanym w ziemię (typ arabski) tworząc w przekroju literę T. Berło może być też do stosowania we wnętrzach – wówczas zamiast stalowej szpicy posiada podstawę do postawienia na podłodze. Biały ptak – Pierwotnie dotyczyło jastrzębia w wieku powyżej pierwszego pióra. Gatunek ten w pierwszym roku ma dużo ciemniejsze upierzenie na piersi, począwszy od drugiego roku życia (po przepierzeniu) zyskuje dużo jaśniejszą pierś. Obecnie często pod tym określeniem rozumie się również białozora w jasnej odmianie lub jasne hybrydy tego gatunku. Białozór – Jeden z najbardziej cenionych w sokolnictwie gatunków, łac. Falco rusticolus. Duży sokół występujący głównie na terenach subarktycznych. Wykorzystywany szeroko w sokolnictwie arabskim, w związku z czym spotyka się wiele odmian barwnych od bardzo jasnych do bardzo ciemnych. Co więcej w hodowli jest często krzyżowany z innymi gatunkami jak raróg czy sokół wędrowny. Birkut – Bielik – gatunek ptaka drapieżnego łac. Haliaeetus albicilla. Nie jest orłem lecz należy do podrodziny orłanów. Dawniej używany w sokolnictwie ze względu na swoje rozmiary niemniej żywi się głównie rybami i padliną. Obecnie praktycznie nie spotykany na rękawicach sokolników za wyjątkiem nielicznych ośrodków z pokazami sokolniczymi. Blejty – Odchody ptaka drapieżnego. Zwykle składają się z dwóch części – jasnej/białej (kwas moczowy) oraz ciemnej/zielonej (kał). Fachowo określa się je mianem kałomoczu. Na podstawie odchodów można określić stan zdrowia ptaka lub w pewnym stopniu jego kondycję (np. zielony kał świadczy o pustym żołądku). Blok – Jest to rodzaj siedziska dla ptaka łowczego – podobny do berła jednak różniący się od pierwowzoru tym, iż drewniana część sięga do samej ziemi. Bramka – Rodzaj wysokiego siedziska do trzymania ptaka na krótko. Składa się z drewnianego stelażu i naciągniętego nań płóciennego ekranu. Szczególnie użyteczne przy nerwowych ptakach w pierwszych etapach układania. Stosowane często podczas układania jastrzębi. Brożek – używany dawniej rodzaj niewielkich sieci stosowanych głównie do łowienia ptaków (często z „przynętą” w postaci posadzonego obok ptaka drapieżnego lub sowy np. puchacza). W krajach arabskich tego typu sieci nazywane bywają Dho-gazza. Aktualnie w Polsce stosowanie sieci łowieckich do łapania ptaków jest nielegalne. Bujanie – Fragment lotu ptaka, w którym zawisa on nieruchomo w powietrzu wykorzystując do tego wiejący z naprzeciwka wiatr. Bystrzenie – inaczej kukanie. Charakterystyczne poruszanie głową (głównie przez sokoły) sygnalizujące zainteresowanie w kierunku patrzenia. Cęgi – element łapy ptaków drapieżnych – tworzą je pierwszy palec wraz z kantakiem (tylny palec) i stanowią najbardziej rozbudowaną i najsilniejszą jej część. Oba palce tworzące cęgi zakończone są największymi szponami. W szczególności cęgi rozbudowane są u jastrzębiowatych, u których stanowią podstawowy oręż (w wypadku sokołów jest to raczej dziób). Cherrug – Raróg, inaczej zwany też saker. Ptak drapieżny z rodziny sokołowatych. Łacińska nazwa Falco cherrug. Ptak używany często w sokolnictwie arabskim (jest sokolniczym symbolem narodowym w ZEA). Więcej informacji patrz „saker”. Chuć – Patrz apel. Chwal ćwik – Pozdrowienie sokolników. Oznacza ono chwalenie ćwika czyli zaprawionego w łowach i doskonale polującego ptaka łowczego. Cieki – Nogi kuraków (bażant, kuropatwa, pardwa itp.). Wbrew pozorom nie służą tylko do uciekania – bażant potrafi się nimi doskonale bronić kopiąc napastnika. Cień – Patrz bałwanek czyli rodzaj wabidła. Dawniej wypchana skóra ssaka. Symuluje zwierzynę naziemną poprzez ciągnięcie go za sobą na długim sznurku. Czapeczka – inaczej karnal. Służy do zakrywania ptakowi łowczemu oczu aby go uspokoić. Stosowane głównie w wypadku sokołów. Czatowanie – inaczej wyczekiwanie. Fragment lotu ptaka (najczęściej sokoła), w którym krąży on wysoko nad sokolnikiem oczekując na wypłoszenie zwierzyny. Czerwony ptak – Jastrząb w pierwszym, młodocianym upierzeniu. Młode ptaki tego gatunku są brązowo-rdzawe i dopiero po pierwszym pierzeniu osiągają jaśniejszy stalowo-biały kolor. Czuć bluesa – O ptaku, który dobrze poluje i szybko się uczy. Czysty ptak – Ptak, który w wyniku długotrwałego układania i zaprawy w polu nabył dużej śmiałości i pewności podczas polowania. Ćwik – Stary ptak myśliwski, doskonale oswojony i zaprawiony w łowach potrafiący poradzić sobie nawet z najbardziej wymagającą zdobyczą. Długoskrzydłe – Zbiorowe określenie sokołów. Związane z charakterystycznymi długimi i szpiczastymi skrzydłami jakie posiada ta grupa ptaków. Dłużec – Linka rzemienna wykrojona z jednego lub zszywana z kilku kawałków skóry. Używany podczas zaprawiania ptaków myśliwskich do łowów, a także do polowań z lataczami i z siecią. Dłużce mierzyły od 12-15 łokci. Umieszczano na nim znaki identyfikujące właściciela ptaka myśliwskiego; obecnie używa się linek alpinistycznych bądź żeglarskich ze sztucznych włókien, które są łatwiejsze w utrzymaniu, trwalsze a co za tym idzie – bezpieczniejsze. Dosiad – Moment, kiedy ptak sczepia się ze zdobyczą. Drgubica – Patrz podgrub. Drut – Patrz telemetria. Dziczek – inaczej dziwok. Ptak łowczy przed schwytaniem przebywający na wolności, zaprawiony na swobodzie w samodzielnym zdobywaniu łupu, lecz jeszcze przez sokolnika nie ukrócony i nie unoszony. Nazywano tak również ptaki unoszone, lecz ciągle w pierwszym piórze. Dziczek wolierowy – młody ptak drapieżny wykluty i odchowany w wolierze hodowlanej przez swoich lub zastępczych rodziców. Dziwek – Patrz dziczek. Dziwocza – Rodzaj sieci łowieckich. Dziwok – Ptak łowczy przed schwytaniem przebywający na wolności, zaprawiony na swobodzie w samodzielnym zdobywaniu łupu, lecz jeszcze przez sokolnika nie ukrócony i nie unoszony. Nazywano tak również ptaki unoszone, lecz ciągle w pierwszym piórze. Czasami odnoszono tą nazwę do sokoła wędrownego. Dzwoneczki sokolnicze – Kształtu kulistego, małe dostosowane do siły ptaka łowczego. Lekkie, z zarazem dźwięczne. Kopułki dzwoneczków wykonywano z twardego srebra, wewnątrz znajdowała się kulka ołowiana. Rzemykiem przywiązywano je do lewej nogi. Ułatwiały znalezienie ptaka po dosiadzie zwierzyny w wysokich trawach, chaszczach lub zasiewach. Obecnie używa się różnych stopów metali, np. miedzi, a nawet złota. Powstały również dzwoneczki elektroniczne zasilane baterią i oprócz dźwięku generujące również impulsy świetlne. Feston – Tnące krawędzie dzioba jastrzębia. Gałęźnik – Młody ptak, który jeszcze nie lata, ale opuścił już pielesz i przebywa w jego pobliżu, skacząc po okolicznych gałęziach. Falcatio – Patrz sokołowe. Falconarius – Patrz sokolnik. Genti – Dziczek złapany pomiędzy marcem a majem. Gniazdosz – Pisklę, które ostatnie opuściło pielesz. Gniazdownik – Ptak, którego proces układania rozpoczął się, kiedy był jeszcze pisklęciem. Gniezdnik – Patrz gniazdownik. Grube łapy – Choroba ptaków drapieżnych. Grzęda – Patrz berło. Gyrsaker – sokół, hybryda raroga stepowego z białozorem. Hagard – Ptak złapany jako dorosły osobnik lub dziczek odłowiony w okresie pierzenia w drugie pióro. Harris – Myszołowiec towarzyski (łac. Parabuteo unicinctus) gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych, który zyskał olbrzymią popularność wśród sokolników na całym świecie. Jest to bardzo wszechstronny i inteligenty ptak łowczy nadający się doskonale w szczególności do odstraszania ptactwa metodami sokolniczymi ponieważ łatwo go oswoić z miejskim zgiełkiem. Herpeswiroza – Wirusowa choroba ptaków drapieżnych błyskawicznie zabijająca ptaka, wywoływana przez wirusy z grupy Herpes. Hubert (św.) – Patron myśliwych. Hybryd – Sztuczna krzyżówka dwóch różnych gatunków ptaków drapieżnych. IAF – (International Association for Falconry) – Międzynarodowe Stowarzyszenie na rzecz Sokolnictwa i Ochrony Ptaków Drapieżnych, które skupia kluby sokolnicze poszczególnych krajów i reprezentuje ich interesy na arenie międzynarodowej. Imprint – Ptak uwarunkowany na człowieka. Inbred – Chów wsobny. Janczarki – Patrz dzwoneczki sokolnicze. Jangoli – Rodzaj uprzęży stosowanej przez arabskich sokolników do wyrzucania rarogów w kierunku zwierzyny, dzięki czemu nadają im większą prędkość początkową. Podobne urządzenie było stosowane przez hindusów dla jastrzębi. Jastrzębiarstwo – Patrz sokolnictwo. Jastrzębiarz – Sokolnik specjalizujący się w polowaniu z jastrzębiami. Jednodniówki – Pospolita nazwa kurczaków jednodniowych. Kabłąk – Patrz pałąk. Kantak – Tylny palec wraz ze szponem. Kantarek – Szczękowa część karnala lub część głowy ptaka. Kapa – Patrz karnal. Kaptur – Patrz karnal. Kapturek – Patrz karnal. Karnal – Zasłania oczy ptaka myśliwskiego podczas łowów. W ten sposób pozbawia się go możliwości atakowania zwierzyny, której myśliwy nie chce zdobyć. Zdejmowano kapturek dopiero w momencie, gdy ptak miał zaatakować. Istniały zasadnicze różnice w kroju i kształcie kapturków w różnych okresach i krajach; wyróżnia się obecnie trzy podstawowe koje karnali: arabski, holenderski i indyjski. Karwasz – Rodzaj tuby z miękkiego materiału nakładanej na rękę, na której nosi się ptaka. Stosowany powszechnie przez arabskich sokolników. Kikanie – Patrz kukanie. Klatka szczeblasta – Pomieszczenie ogrodzone prętami drewnianymi i podobnie nakryte, znajdujące się najczęściej na podwórzu, przeznaczone dla ptaków myśliwskich. Kneflik – Patrz koreczek. Kogut – Określenie opisujące samca kuraków (np. bażanta). Kojec – Patrz klatka szczeblasta. Kominek – Wybieg stosowany przez zające polegający na silnym wybiciu się w górę celem uniknięcia, dosiadu drapieżnika. Kondycja – (wg M. Cieślikowskiego) To stan fizjologiczny ptaka łowczego umownie określany jego masą (pot. ciężarem). Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje kondycji: łowczą, spoczynkową, pierzeniową i rozrodczą. Każda z nich może być wysoka, średnia lub niska. Kondycja łowcza charakteryzuje się z kolei czterema rodzajami pasji łowieckiej, rozumianej jako nastawienie psychiczne do polowania, czyli chęci gonienia zwierzyny. I tak można tu wyróżnić dużą, średnią i małą pasję łowiecką oraz brak pasji łowieckiej. Każdy sokolnik powinien dążyć do tego, aby jego ptak miał dużą pasję łowiecką w wysokiej kondycji łowczej. Koreczek – Wykonuje się go na końcu pęt lub rzemyków od karnala poprzez kilkukrotne zwinięcie paska skóry. Krętlik – Patrz werblik. Krótkoskrzydłe – Zbiorowe określenie wszystkich jastrzębi. Kukanie – Huśtanie przez sokoła głową w górę i dół oznajmiające jego zainteresowanie czymś, na co patrzy. Kura – Potoczne określenie kuropatwy, a także termin opisujący samicę kuraków (np. bażanta). Lanner – Raróg górski. Laneret – Samiec raroga górskiego. Laska – Patrz berło. Latacze – Rodzaj sieci łowieckich. Le sacret – (fran.) Patrz tiercelet. Lotki – Pióra ptaka w skrzydłach, rozmieszczone w kilku (2/3) rzędach. Łupież – Patrz bałwanek.. Maisz – Patrz maiż. Maiż – Młody, niedoświadczony jeszcze i mało wprawny w łowach ptak myśliwski. Mangla – Patrz karwasz. Maniak – Patrz bałwanek. Mener – Opiekun psa myśliwskiego. Martwy szlak – Patrz pokot. Nadkłucie – Pierwsze pęknięcie skorupki jajka wykonane przez wydostające się pisklę. Nakrywanie – Ptak rozkładający skrzydła usiłując w ten sposób zasłonić zdobycz lub wabidło przed sokolnikiem. Często takiemu manewrowi towarzyszy krzyczenie. Napuszczanie – („w pole noszenie”) – kończy czwarty etap układania ptaka myśliwskiego do polowania, oznacza wypuszczenie go na zwierzynę już na łowach. Nurek – Ptak łowczy, najczęściej sokół, który potrafi podczas ataku na czaplę uniknąć jej nastawionego w górę dzioba i „nurkując” pod nią chwycić od spodu za pierś. Nauczenie tego manewru sokoła uważane było za szczyt doskonałości tresury ptaka Oblot – Polega na umieszczeniu jeszcze nie latającego pisklęcia w sztucznym gnieździe, a następnie pozwoleniu mu na latanie po okolicy, po czym odłowieniu i rozpoczęciu układania jak dziczka. Obręcz – Urządzenie stosowane podczas ukracania ptaków drapieżnych, podczas ich układania do łowów, także niekiedy dla ptaków już unoszonych jako miejsce ich spoczynku w sokolarni, sieni czy krużganku. Wykonywane z drewna były zawieszane na sznurze u sufitu. Odprawa – Część łupu zdobytego na łowach przez ptaka myśliwskiego (np. głowa, skrzydła) lub podawane w zamian jako nagroda za dobry dosiad: kawałki wątroby bydlęcej, wróbel itp. Ogłaskanie – Patrz unoszenie. Okulary – Patrz karnal. Pałąk – Rodzaj niskiego siedziska wbijanego w ziemię wyglądającego jak półkole. Pelerin – Dziczek złapany w okresie pomiędzy wrześniem a grudniem. Pęca – Patrz przedłużacz / dłużec. Pęcina – Patrz dłużec. Pęczca – Patrz dłużec. Pęta – Krótkie paski rzemienne przywiązywane do nóg ptaka łowczego. Pętca – Patrz przedłużacz. Pielesz – Gniazdo ptaka drapieżnego. Pierwszorzędówki – Lotki pierwszorzędowe. Pierzenie – Coroczna, całkowita lub niecałkowita wymiana piór, trwa przeważnie kilka miesięcy, w czasie których pióra są stopniowo zrzucane i zastępowane nowymi. Pikowanie – Manewr, w którym ptak na dużej wysokości zwija skrzydła i zaczyna gwałtownie opadać celem nabrania prędkości potrzebnej do złapania zdobyczy lub wabidła. Pióro – Określa ptactwo łowne. Może też informować o wieku ptaka, np. ptak w piątym piórze = pięcioletni. Piórowanie – Czynność polegają na wyskubywaniu przez drapieżnika piór z martwej ofiary. Pochewki piórowe – Tworzą się wokół podstawy rosnącego pióra – są ukrwione. Po zakończeniu wzrostu wyłuszczają się. Podchodzenie – Czynność zbliżania się do ptaka siedzącego na wabidle/zdobyczy. Podczos – Podpórka, widełki z drzewa do podtrzymywania ręki z ciężkim ptakiem łowczym, np. orłem. Był przytwierdzany do łęku siodła lub pasa myśliwskiego. Podebrać – Wziąć ptaka na rękawicę z wabidła/zdobyczy lub siedziska. Podgniezdnik – Patrz gałęźnik. Podgrub – Rodzaj sieci do odławiania ptaków. Pokot – Zwierzyna upolowana podczas łowów. Zwyczaj myśliwski polegający na oddaniu czci poległej zwierzynie – na zakończenie polowania wykłada się je na świerkowych gałęziach i odgrywa sygnały myśliwskie. Pokrywy – Pióra pokrywowe. Polowanie pod pierzem – Łowy z użyciem ptaków łowczych. Rozpoczynano je na św. Bartłomieja (przepiórki i kuropatwy, później cietrzewie i kaczki) Potarż – Urządzenie zamykające potrzask. Najczęściej nazywano tak długi sznur przywiązany do tzw. strzały, czyli patyczka podpierającego siatkowe wieko samołówki. Po wyrwaniu strzały wieko opadało i zamykało potrzask Przebicie – Kiedy ptak leci w naszym kierunku i zamiast wylądować na rękawicy jedynie jej dotyka, a następnie kieruje się dalej w poprzednio upatrzoną stronę. Przebijanie wabidła – Ćwiczenie mające na celu wyrobienie mięśni u ptaka, kiedy sokolnik kręci wabidłem, a sokół usiłuje je złapać. Przedłużacz – Rzemień lub linka z plecionki przewleczona przez werblik, która służy do przywiązywania ptaka do siedziska. Przelotnia – Patrz tramwaj. Przytroczyć – Przymocować zwierzynę to torby za pomocą troków. Przywołanie – Proces, podczas którego wołamy ptaka by do nas przyleciał. Ptaki łowcze – Pewne gatunki ptaków z rzędu: Drapieżne, stosowane w sokolnictwie. Z sokołów najbardziej ceniony białozór – Falco rusticolus. Ponadto bardzo zmienny w upierzeniu raróg Falco cherrug, sokół wędrowny Falco peregrinus, drzemlik Falco columbarius, kobuz Falco subbuteo; oraz jastrzębie: gołębiarz Accipiter gentilis i krogulec – Accipiter nisus. W Azji wykorzystywano często sokoliki karliki (np. Hierax coerulescens) oraz orły. Ptaki łowieckie – Patrz ptaki łowcze. Ptaki łowne – Ptactwo, na które się poluje. Ptaki myśliwskie – Patrz ptaki łowcze. Ptaki niskiego lotu – Ptaki, które polują z niezbyt dużych wysokości, trzymające się dość blisko sokolnika, jastrzębie. Ptaki wysokiego lotu – Ptaki, które polują z większych wysokości, często odchodzące dalej, sokoły. Rabiec – Patrz dziwok. Radio – Patrz telemetria. Rajery – Trofeum myśliwskie – dwa zwisające, ciemne, długie pióra na tylnej części głowy u dorosłych czapli. Dawniej ilość rajerów w kapeluszu świadczyła o poziomie i umiejętnościach szlachcica. Najbardziej cenione były białe rajery, które rzekomo wyrastały na polanym woskiem miejscu po swoich poprzednikach. Rękawica sokolnicza – Wykonana z grubej, miękkiej, często łosiowej skóry, z dużym rękawem od spodu rozciętym, dochodzącym do łokcia – pięciopalczasta, szyta na lewą rękę (W dawnej ikonografii spotyka się także sokolników przedstawionych z ptakami myśliwskimi na ochronionej rękawicą prawej ręce). Niejednokrotnie bardzo bogato zdobiona. Rarożnik – Sokolnik, który wyspecjalizował się w układaniu rarogów, które polują zarówno na zdobycz naziemną jak i ptactwo. Rozkapturzyć – Zdjąć ptakowi kaptur. Rozkład – Zwierzyna upolowana podczas łowów. Rydoklapka – Spinacz ogonowy używany przez czeskich sokolników do uspokajania ptaka. Spina się nim ogon, przez co nerwowy ptak niechętnie się zrywa nie mogąc rozłożyć sterówek. Rzemyki – Służą do zaciągania lub otwierania karnala. Saker – Raróg. Sakeret – Samiec raroga stepowego. Samotrzask – Urządzenie do chwytania ptaków drapieżnych. Jako przynętę stosowano białego lub czarnego gołębia, a także manekin poruszany za pomocą specjalnych mechanizmów, tzw. sparów lub sparków. Sieci łowieckie – Ongiś bardzo rozpowszechnione (w średniowieczu). Głównie poławiano nimi ptaki – także drapieżne, przede wszystkim dziczki, które następnie ukrócano i układano. Znano ich kilkanaście rodzajów, np. szater, niewód ptasi, dziwocza (używana do połowu rabców), do nakrywania używano brożków, były też sieci mrzeżne, dwa razy dłuższe nić szersze, sieci podolskie na kuropatwy, w łowach z lataczami stosowano także płachtę, ponadtwo tzw. poły, tajniki, żaki z wikliny itp. Obecnie nie stosowane. Skłuć – Dobić zwierzynę złapaną przez ptaka. Skłuwak – Specjalny obustronny sztylet służący do skłuwania. Skrzynia transportowa – Przenośne siedzisko wykorzystywane do transportu ptaków samochodem. Można ją scalić ze stelarzem, dzięki czemu stanie się idealną propozycją dla ludzi muszących daleko podróżować na teren łowiecki. Skwarna – Środki głównie pochodzenia roślinnego powodujące wymioty u ptaków drapieżnych. Podawano je przed polowaniem, aby ptaka myśliwskiego uczynić głodnym, a tym samym chętniejszym do łowów. Obecnie nieużywane. Skwarw – Patrz skwarna. Sokolarnia – Zwykle kilka sąsiadujących ze sobą wolier, w których trzyma się ptaki łowcze. Często w skład sokolarni wchodzą także pomieszczenia gospodarcze. Sokolnictwo – Układanie pewnych gatunków ptaków drapieżnych do łowów i polowanie z nimi. Sokolnik – W średniowieczu służący sprawujący opiekę nad sokolarnią i ptakami myśliwskimi, od XV w. urzędnik dworu – sokolniczy. Sokołowe – Obciążenie, które na mocy prawa książęcego (gwarantującego wyłączność polowania z sokołami tylko panującym jako ich regale łowieckie) ponosili poddani, a które zmuszało ich do pilnowania gniazd sokołów oraz jastrzębi i ich żywienia. Sparek – Manekin w kształcie ptaka, poruszany specjalnym mechanizmem. Umieszczano go zamiast żywego ptaka w samołówkach lub samotrzaskach. Stalowe szpony – Ostre pochewki stalowe nakładane na szpony ptaków myśliwskich, by je przedłużyć, a przez to ułatwić zadanie śmiertelnego ciosu ofierze. Używane rzadko i prawie wyłącznie przez ludy afrykańskie i azjatyckie. Stelarz – Przenośne siedzisko wykorzystywane do wynoszenia grupy sokołów na pole. Sterówki – Pióra w ogonie ptaka (zwykle 12). Stójka – Wykonuje ją pies, który zwęszył miejsce zalegania zwierzyny. Strzałka – Rzemienny pasek w kształcie strzałki służący do mocowania dzwoneczków lub nadajnika telemetrii na skokach ptaka. Suchy ptak – Ptak, który zakończył pierzenie, a jego pióra nie są już ukrwione. Szczepki – Część pęt aylmeri – obrączki zakładane na skoki ptaka, przez które następnie przewleka się pęta. Szerokoskrzydłe – Zbiorowe określenie myszołowów i orłów. Szpony – Pazury ptaków drapieżnych. Sztukowanie piór – Proces polegający na sztucznym zastąpieniu zniszczonych piór ich odpowiednikami w lepszym stanie. Świrowanie – Nienormalne zachowanie się ptaka bez wyraźnych przyczyn. Świstawka – Używana podczas uwabiania oraz w polu na łowach. Wykonana najczęściej z rogu, nie posiada wewnątrz kulki wibrującej. Tandem – Jednoczesne polowanie z dwoma ptakami drapieżnymi (samcem oraz samicą). Telemetria – Urządzenie składające się z małego nadajnika mocowanego do nogi bądź ogona ptaka oraz odbiornika (często z montowaną anteną) odbierającego sygnał wysyłany przez nadajnik. Najczęściej stosowana przy sokołach odchodzących daleko, służy do namierzania zgubionego ptaka lub po polowaniu zakończonym sukcesem gdy ze zdobyczą zapadnie w zarośla czy trawy. Tiercelet – Samiec sokoła wędrownego. Torba sokolnicza – Patrz waciek. Tramwaj – Urządzenie umożliwiające ptakowi myśliwskiemu większą swobodę ruchu w wolierze. Zbudowane z szyny, kółka i przywiązanej do niego linki. Na jego obu końcach umieszcza się siedziska. Troki – Rzemienne paski zakończone metalowymi kółeczkami służące do przymocowywania upolowanej zwierzyny. Ugłaskany – O ptaku, który pozwala się dotykać i nie dziobie człowieka. Ugonić – Upolować zwierzynę przy współdziałaniu ptaka i psa myśliwskiego. Układanie – Proces treningu skrzydlatego drapieżnika mający na celu zrobienie z niego ptaka łowczego. Układanie wola – Ubijanie i układanie przez ptaka mięsa w wolu. Ukracanie – Pierwszy etap układania ptaka myśliwskiego do łowów polegający na przezwyciężeniu wrodzonej dzikości i złagodzeniu jego charakteru, a w następstwie przywiązanie go do sokolnika. Ukrócenie – Patrz ukracanie. Ułowka – Upolowana przez ptaka łowczego zwierzyna. Unosiciel -Pomocnik sokolnika prowadzący unoszenie. Unoszenie – Drugi etap układania ptaka myśliwskiego polegający na przyzwyczajeniu go do noszenia na rękawicy, tak z głową odkrytą jak i w kapturze. W tym etapie nauki ptak powinien już pozwalać się głaskać po piersi. Uwabienie – Trzeci etap układania myśliwskiego ptaka, polegający na przyuczeniu go do przylatywania na rękawicę na sygnał dany świstawką, na zawołanie lub znak dany podniesionym berłem skrzydłowym czy wabidłem. Uwarunkowanie – Wdrukowanie w świadomość ptaka pewnych informacji (np. przynależności do gatunku ludzkiego – uwarunkowany ptak myśli, że jest człowiekiem). Istnieje wiele odmian uwarunkowania, z których część jest pozytywna, a inne są zdecydowanie niepożądaną cechą u ptaków łowczych. Uzbrajanie – zakładanie ptakowi akcesoriów (np dzwoneczków lub nadajnika telemetrii) Wab – Patrz wabidło. Wabidło – Jest to rodzaj sztucznej przynęty. Służy do nauki polowania i ćwiczenia sprawności ptaka. Idealne wabidło powinno być pierzaste i kleiste, a także dostatecznie miękkie. Waciek – Torba sokolnicza. Służył do noszenia odprawy i upolowanej zwierzyny. Wykonana ze skóry gładkiej l. z sierścią. Wdrukowanie – Patrz uwarunkowanie. Werblik – Służy do łączenia pęt z przedłużaczem zapobiegając zarazem ich skręcaniu. Wędrowna – Samica sokoła wędrownego. Wędrowny – Samiec sokoła wędrownego. Węzeł guzikowy – Patrz koreczek. Wierbca – Pręt wiklinowy służący do usztywniania brzegów sieci. Wiersze – Patrz wierbca. Wierzbca – Patrz wierbca. Wkarmienie – Patrz uwabienie. Wole – Organ u ptaka, który odpowiada za magazynowanie i wstępne trawienie pokarmu. Woliera – Specjalne pomieszczenie do trzymania ptaków łowczych. Woskówka – Skóra najczęściej o żółtym zabarwieniu otaczająca dziób. Wprowadzenie – Etap układania, w którym ptak przystępuje do pierwszego polowania. Wsparek – Patrz sparek. Wyciekać – Najczęściej o kurakach, które po zapadnięciu w osłonę pokrywy roślinnej wymykają się na nogach. Wyczekiwać – Ptak wiszący w powietrzu nad sokolnikiem w oczekiwaniu na wypłoszenie zwierzyny. Wykapturzyć – Patrz rozkapturzyć. Wynicowanie jajowodu –Wysunięcie jajowodu przez samice do steku podczas aktu kopulacji. Wypierzony – Ptak, który zakończył się pierzyć. Wypiór – Pierzący się ptak. Wypluwka – Zbite, niestrawione resztki pokarmu, które po oddzieleniu się od mięsa są zwracane przez ptaka w odruchu wymiotnym. Wystawienie – Wskazanie przez psa miejsca zalegania zwierzyny. Zaciągnąć kaptur – Zacisnąć rzemyki od kaptura po jego wcześniejszym założeniu na głowę ptaka. Zależeć pole – O ptaku myśliwskim, który stracił sprawność łowiecką wskutek rzadkiego używania go do polowania. Zapadać – O zwierzynie (najczęściej kurakach), która po wypłoszeniu i krótkiej ucieczce w powietrzu ląduje na ziemi celem znalezienia kryjówki. Zaznaczyć – Ptak, który po nieudanym ataku ląduje nad miejscem zapadnięcia zwierzyny. Zrywać się – O ptaku, który siedząc spętany na rękawicy lub siedzisku usiłuje odlecieć. Żyleciarz – Osoba, która nie ma prawa nazywać się sokolnikiem, ponieważ głodzi swojego ptaka nadmiernie obniżając mu kondycję. Żyleta – Patrz żyletka. Żyletka – Zaniżona kondycja, w której ptak jest osłabiony i przegłodzony, a kość mostka na piersi da się bardzo łatwo wyczuć.
drapieżny ssak polski ★★★ ŻENETA zwyczajna, ssak drapieżny ★★★★★ RAKOJAD: drapieżny ssak spokrewniony z szopem praczem ★★★★ Gorol: ALIGATOR: drapieżny gad z rzędu krokodyli ★★★ KROGULEC: ptak drapieżny, kuzyn jastrzębia ★★★ KRZECZOT: białozór, drapieżny ptak z rodziny sokołów ★★★★ oona Sokołowate (Falconidae) to rodzina ptaków z rzędu drapieżnych. Rodzina ta liczy dziś 64 gatunki, z czego w Polsce można spotkać 9 gatunków. Największe zróżnicowanie gatunkowe jest w Ameryce Południowej. Gatunki sokołowatych można podzielić na dwie charakterystyczne grupy ptaków: karakary (do których zaliczamy także trębacze) i sokoły (zaliczamy do nich także sokoliki, pustułki, rarogi i kobczyki).WyglądSokołowate mają charakterystyczny dziób - krótki i silnie zagięty z ostrym wyrostkiem na krajcach, zwanym "zębem". Mają ostro zakończone skrzydła, dzięki czemu bardzo szybko latają (nawet 180 km/h). Samice są dużo większe od samców. Upierzenie szare, brązowe, czarno-białe, spód ciała zwykle jasny, często z prążkami lub innym atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego PL Zalatujący ! Falco rusticolusBiałozór (Falco rusticolus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny sokołowatych. Samiec jest mniejszy od samicy. Upierzenie samca i samicy jest podobne. Niektóre osobniki, w tym na zdjęciu, są prawie całe białe z ciemnymi plamami.♂♀Drzemlik PL Przelotny / przylatujący ! Falco columbariusDrzemlik (Falco columbarius) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny sokołowatych. To najmniejszy z sokołów Europy. Samiec ma grzbiet i głowę stalowe. Na końcu ogona występuje szeroka czarna (zwyczajny) PL Przelotny / przylatujący ! Falco vespertinusKobczyk, kobczyk zwyczajny (Falco vespertinus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny sokołowatych, niewiele mniejszy od pustułki, podobny do kobuza. Samiec jest czarny, kuper, spód, nogawice są rdzawe, woskówka jest PL Lęgowy Bardzo nielicznyFalco subbuteoTo jeden z najzwinniejszych lotników wśród sokołów. Potrafi upolować jerzyka. Ma długie, zaostrzone na końcu skrzydła i dość krótki ogon. Upierzenie ciemnoszare z wierzchu, od spodu ciemno i gęsto kreskowane, jasne.♀♂Pustułeczka PL Zalatujący ! Falco naumanniPustułeczka (Falco naumanni) to gatunek ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych. Samiec jest mniejszy od samicy. W Polsce to skrajnie nieliczny ptak lęgowy.♀♂Pustułka (zwyczajna) PL Lęgowy NielicznyFalco tinnunculusTo najliczniej występujący sokół w naszym kraju. Ma dość wąskie, zaokrąglone na końcach skrzydła. Ogon jest bardzo długi. Samiec ma niebieską głowę i charakterystyczny (zwyczajny) PL Lęgowy sporadycznie Zalatujący ! Falco cherrugTo jeden z najrzadziej występujących sokołowatych w Polsce. Stwierdzono tylko jeden przypadek lęgów i zaledwie kilkadziesiąt obserwacji pojedynczych osobników podczas przelotów. Osobniki dojrzałe mają jasną głowę, duże oczy, ciemny, delikatny skalny PL Zalatujący ! Falco eleonoraeSokół skalny (Falco eleonorae) to ptak z rodziny sokołowatych. Występują dwie odmiany barwne: jasna i ciemna. Upierzenie jednobarwne, łupkowoszare, brązowawy od wędrowny PL Lęgowy sporadycznie Przelotny / przylatujący Skrajnie nieliczny ! Falco peregrinusSokół wędrowny to piękny ptak drapieżny, dziś bardzo rzadko występujący w naszym kraju. Głowa, szyja, wąs, wierzch ciała są ciemne. Spód jasny z podłużnymi andyjskaPhalcoboenus megalopterusKarakara andyjska (Phalcoboenus megalopterus) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Upierzenie czarne z wierzchu, całej głowy i na piersi, białe od spodu. Obszar między dziobem i okiem nieopierzony, brązowaPhalcoboenus chimangoKarakara brązowa (Phalcoboenus chimango) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Upierzenie brązowe, jaśniejsze od spodu. Dziób i nogi czubataCaracara plancusKarakara czubata, karakara czarnobrzucha to ptak narodowy Meksyku. Głowa z wierzchu, brzuch oraz koniec ogona są ciemnobrązowe. Pozostała część ogona, brzuch i końce skrzydeł są białe. Głowa po bokach jest falklandzkaPhalcoboenus australisKarakara falklandzka (Phalcoboenus australis) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Upierzenie brązowe. Nogi jasnogłowaMilvago chimachimaKarakara jasnogłowa (Milvago chimachima) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Spód, szyja i głowa jasne, kremowe, reszta brązowa z jasnymi plamkami. Na jasnym ogonie widoczne ciemne patagońskaPhalcoboenus albogularisKarakara patagońska (Phalcoboenus albogularis) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. wierzch ciemny, brązowy, spód białawy. Nogi żółte. Wokół dzioba pomarańczowy obszar nieopierzonej skóry.♂Pustułka amerykańskaFalco sparveriusPustułka amerykańska (Falco sparverius) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Ptak ten ma rudy grzbiet. Spód brązowawy, ciemno plamkowany. Pokrywy skrzydłowe samca szarawe, plamkowane, samicy rude, górskiFalco biarmicusRaróg górski (Falco biarmicus) to dość rzadki gatunek ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych. Samica jest większa od samca. Upierzenie z wierzchu jest brązowoszare, spód jest jasny, ciemno indyjskiFalco juggerRaróg indyjski (Falco jugger) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Upierzenie szaro-brązowe i białe z ciemnym, grubym kreskowaniem na czerwonookiPolihierax semitorquatusSokolik czerwonooki (Polihierax semitorquatus) to gatunek drapieżnego ptaka z rodziny sokołowatych. Spód biały i część twarzowa głowy. wokół oczu czerwona obrączka. Wierzch szary, a samic dodatkowo brązowy. Sokolik rudogardłyMicrohierax caerulescensSokolik rudogardły, sokolik indyjski (Microhierax caerulescens) to gatunek z rodziny sokołowatych, jeden z najmniejszych ptaków drapieżnych. Głowa z wierzchu jest czarna. Czoło, brew, biegnąca do karku i wąsy są białe. Gardło rudogłowyFalco chicqueraSokół rudogłowy (Falco chicquera) to gatunek ptaka z rodziny sokołowatych. Upierzenie wierzchu głowy i karku jest rude. Lotki I-rzędu i sterówki są czarne. Wierzch szary z ciemnymi prążkami, spód gatunkikarakara meksykańska (Caracara lutosa)karakara czarna (Daptrius ater)pustułka rdzawa (Falco alopex)kobczyk amurski (Falco amurensis)pustułka seszelska (Falco araeus)sokół ciemny (Falco ardosiaceus)sokół brunatny (Falco berigora)pustułka australijska (Falco cenchroides)sokół śniady (Falco concolor)sokół afrykański (Falco cuvierii)sokół rudogardły (Falco deiroleucus)sokół białorzytny (Falco dickinsoni)pustułka reuniońska (Falco duboisi)sokół maskowy (Falco fasciinucha)sokół rdzawobrewy (Falco femoralis)sokół siwy (Falco hypoleucos)sokół australijski (Falco longipennis)sokół preriowy (Falco mexicanus)pustułka plamista (Falco moluccensis)pustułka malgaska (Falco newtoni)sokół nowozelandzki (Falco novaeseelandiae)pustułka maskareńska (Falco punctatus)sokół białogardły (Falco rufigularis)pustułka stepowa (Falco rupicoloides)sokół rdzawobrzuchy (Falco severus)sokół czarny (Falco subniger)pustułka prążkowana (Falco zoniventris)trębacz chichotliwy (Herpetotheres cachinnans)karakara białobrzucha (Ibycter americanus)trębacz obrożny (Micrastur buckleyi)trębacz popielaty (Micrastur gilvicollis)trębacz skryty (Micrastur mintoni)trębacz białobrzuchy (Micrastur mirandollei)trębacz szarogardły (Micrastur plumbeus)trębacz prążkowany (Micrastur ruficollis)trębacz zmienny (Micrastur semitorquatus)sokolik białobrzuchy (Microhierax erythrogenys)sokolik rdzawobrzuchy (Microhierax fringillarius)sokolik białoczelny (Microhierax latifrons)sokolik srokaty (Microhierax melanoleucos)sokolczyk (Neohierax insignis)karakara kreskowana (Phalcoboenus carunculatus)sokółeczka (Spiziapteryx circumcincta)Występowanie i środowiskoSą obecne na całym świecie. Nie występują jedynie na Antarktydzie oraz w lasach równikowych w Afryce. Zajmują najróżniejsze życia i zachowanieSą to ptaki aktywne w dzień. Są bardzo szybkimi składają raz w roku w liczbie 1-7. Zajmują zwykle stare gniazda innych ptaków albo gnieżdżą się na skale. Karakary budują luźne konstrukcje z patyków. Wysiadywanie trwa 28-35 dni. Pisklęta mają kolejno dwie szaty. Pisklęta są gniazdownikami, opiekuje się nimi samica, samiec dostarcza kręgowce lądowe i owady. Większość sokołowatych chwyta zdobycz w powietrzu. Niektóre karakary zjadają padlinę i pokarm i zagrożeniaKarakara meksykańska została uznana za wymarłą, 4 gatunki sokołowatych uznaje się za narażone. Zanieczyszczenia środowiska, szczególnie środkami DDT, ma bardzo duży wpływ na liczebność ptaków tej rodziny, gdyż zmienia strukturę skorupy jaj, które zapadają się pod ciężarem samicy podczas poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki zagrożenia wymarciem (wszystkie wymienione gatunki rodziny)Struktura zagrożenia wymarciem (wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij przyrodyPoniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz ●● ●●● Drzemlik: Przeloty przez Polskę drzemlika. ●● Kobczyk (zwyczajny): Przylot do Polski kobczyka. ◂● Kobczyk (zwyczajny): Okres rozrodu kobczyka. ●● Kobczyk (zwyczajny): Kobczyk odlatuje na zimowiska. ●●●●●●●● Kobuz: Okres występowania kobuza w Polsce. ◂▸ Kobuz: Trwa okres lęgowy u kobuza w Polsce. ▸ ● Pustułeczka: Przeloty pustułeczki. ● Pustułeczka: Samica pustułeczki składa jaja.●●●●●●●●●●●●Pustułka (zwyczajna): Okres występowania pustułki w Polsce.●●●●●●●●●●●●Raróg (zwyczajny): Możliwa obserwacja raroga w Polsce podczas migracji. ◂●▸ Raróg (zwyczajny): W tym okresie samica raroga znosi jaja. ◂● Sokół skalny: Sokół skalny przystępuje do lęgów. ◂●▸ Sokół wędrowny: Sokół wędrowny składa i wysiaduje tylko bieżące wydarzeniaOznaczeniaPoniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń w Polsce PL - gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r. PL - wtórnie - gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje. PL - obserwacje dawne - gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950. PL - hodowla - gatunek liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce). Bardzo liczny - 3 000 001 - 30 000 000 Liczny - 300 001 - 3 000 000 Średnio liczny - 30 001 - 300 000 Nieliczny - 3001 - 30 000 Bardzo nieliczny - 301 - 3 000 Skrajnie nieliczny - 1 - 300StatusLęgowy - gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju. Lęgowy sporadycznie - gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie. Przelotny/przylatujący - gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska. Zalatujący - gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie. Zalatujący wyjątkowo - gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji). ! - gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 Paweł, Kuziemko Marek - Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 gniazda ptakówJak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w dokarmiać ptaki?Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?Najmniejsze ptaki na świecieJaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?Największe ptaki na świecieJaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?© 2014-01-06, RODZ-205Data aktualizacji artykułu: 2021-10-04 Niektóre treści nie są dostosowane do Twojego profilu. Jeżeli jesteś pełnoletni możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych. W ten sposób będziesz miał także wpływ na rozwój naszego serwisu. Określenie "kuzyn jastrzębia, birkut" posiada 1 hasło. Inne określenia o tym samym znaczeniu to kuzyn jastrzębia; kuzyn szaraka; birkut, ptak drapieżny; ptak chroniony, birkut; ptak drapieżny, birkut; z rodziny sokołów, birkut; duży ptak drapieżny, birkut.ANTOSIK Nazwisko Antosik to forma pochodna od imienia Antoni. Pochodzi ono od łacińskiego Antonius (pierwotnie była to nazwa znanego rodu rzymskiego) i jest notowane w Polsce od XIII wieku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I A-K, Kraków 1999, s. 8). MICHALSKI Podstawę nazwiska stanowi nazwa miejscowa Michałów lub Michałowice Nazwisko można uznać także za utworzone przyrostkiem –ski od imienia Michał, to z hebrajskiego mīkhā’ēl ‘któż jest jak Bóg’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 89). Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także nazwa miejscowa Michale z byłego powiatu świeckiego i Michały z byłego powiatu dzisieńskiego i łęczyckiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 294, 313). PIETRASIK Nazwisko Pietrasik pochodzi od imienia Piotr. Imię jest pochodzenia greckiego, wywodzi się od pétra ‘skała, opoka’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 241). Por. także pochodzący od imienia Piotr rzeczownik pietr ‘strach’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. IV, s. 173. LUBELSKI Nazwa osobowa Lubelski została odnotowana już w 1479 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 26. Nazwisko jest formą odmiejscową – może pochodzić od nazwy Lubels, zamojski, woj. ruskie, brzesko-lit. (zob. Jan Siwik, Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich, Warszawa 2010, s. 396) lub Lublin. JASTRZĘBSKI Nazwisko pochodzi od jednej z nazw miejscowych: Jastrząb z byłego powiatu radomskiego, będzińskiego, opoczyńskiego, rybnickiego, kozielskiego, Jastrzębia z byłego powiatu grójeckiego, gostyńskiego, kutnowskiego, łowickiego, łódzkiego, łęczyckiego, radomskiego, grybowskiego, wadowickiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, s. 497 i nn. Por. także jastrząb: 1. ptak drapieżny z rodziny sokołów, 2. gra ludowa dziecięca, 3. gatunek dawnej wielkiej strzelby, jastrzębieć: 1. jastrzębią naturę przybierać, 2. postępować tyrańsko, despotycznie, zdobywać coś prawem silniejszego, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 143-144. Nazwę osobową Jastrzębski odnotowano na terenie Polski w 1471 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. 1 s. 340). MARUSZEWSKI Nazwisko Maruszewski, odnotowane już w 1790 roku, można wywodzić od nazwy miejscowej Maruszewo, leszczyńskie, gmina Rydzyna, K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 72, Jan Siwik, Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich, Warszawa 2010, s. 436 wskazuje inne tropy: Maruszewski herbu Mogiła, Maruszew, pow. iłżecki, Maruszewski vel Marusiewski herbu Rogala, Marusze, pow. ciechanowski. SIWEK Nazwisko pochodzi od nazwy osobowej Siwek, ta od rzeczownika siwek: 1. człowiek osiwiały, 2. koń siwy (zob. tzw. Słownik warszawski, t. VI, s. 123). Potencjalną podstawę stanowi też nazwa miejscowa Siwek, odnotowana na terenie byłego powiatu radzymińskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X, s. 632). DOMAŃSKI Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Domanin lub Domanice. Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także imię Doman = Damian, imię pochodzi od łacińskiego przydomka Damianus, do łaciny dostało się za pośrednictwem języka greckiego a pochodzi od nazwy egipskiej bogini Damii. Można też wywodzić je od imienia Domasław - zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II, s. 114. Nazwę osobową Domański odnotowano na terenie Polski już w 1436 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 124, 142). KOWALSKI Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od popularnej nazwy miejscowej Kowal lub od rzeczownika kowal: Nazwę osobową Kowalski odnotowano na terenie Polski już w 1357 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 452). Por. KOWALEWSKI GOŁĘBIEWSKI Nazwisko Gołębiewski jest nazwiskiem odmiejscowym. Jego potencjalne podstawy to następujące nazwy miejscowe: Gołębiów (Małopolska, gm. Radom, tarnobrzeskie, gmina Lipnik), Gołębiow, dziś Gołębiewo (gdańskie, gm. Trąbki Wielkie), zob. Z. Kaleta, „Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. III, Odmiejscowe nazwy osobowe”, Kraków 1997, s. 52 (pozostałe ewentualne podstawy są wymienione na końcu hasła). Formę Gołębiewski odnotowano na terenie Polski już w 1454 r., zob. K. Rymut, „Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny”, t. I, s. 250. Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 198) odnotowuje Gołębiewskich: 1. herbu Gozdawa z miejscowości Gołębie w powiecie pułtuskim, zakroczymskim, ciechanowskim, 2. herbu Prawdzic z miejscowości Gołębie w powiecie nurskim, herbu Grzymała z wspomnianego powyżej Gołębiowa w powiecie gdańskim. RADECKI Nazwisko pochodzi prawdopodobnie od nazwy miejscowej Radecz, współcześnie Redecz z byłego powiatu włocławskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IX, s. 585. Nazwisko można wywodzić też od imienia skróconego Radek, pochodzącego od im. złożonych typu Rado-sław, Rado-mir, Rado-gost i innych z członem Rad- . Por. też Radeke, Radecke < Radolf (Radloff) i nazwę miejscową Radeck, wieś w byłym powiecie prużańskim i wiłkomierskim Słownik Geograficzny..., t. IX s. 379, t. XV cz. 2 s. 533. Nazwę osobową Radecki odnotowano na terenie Polski w 1401 roku , zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 331. JABŁOŃSKI Nazwisko utworzone sufiksem -ski od nazwy miejscowej Jabłonki w byłym powiecie szczycieńskim, Jabłoń w byłym powiecie jańsborskim lub tym podobnych popularnych nazw, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. III s. 339-345, te od apelatywu jabłoń ‘gatunek drzewa’. Jabłońscy z miejscowości Jabłonna powiat lubelski, Jabłoń-Dąbrowa ziemia bielska, Jabłoń-Samsony ziemia bielska, Jabłonka A. Boniecki, Herbarz polski t. VIII s. 118-125, Jabłoński herbu Poraj Jasieńczyk W. Wittyng, Nieznana…, s. 117. Nazwę odnotowuje już „Słownik staropolskich nazw osobowych” (t. II s. 366). MATUSZEWSKI Nazwisko można wywodzić także od imienia Maciej. Imię jest pochodzenia hebrajskiego i pierwotnie znaczyło ‘dar Jahwe’, na terenie Polski upowszechniły się formy Maciej, Matyjasz i Mateusz, zaś w kościele prawosławnym w postaci Matwiej, wtórnie Matfiej (zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2002, s. 189; K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 51).Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także rzeczownik matusia 1. matka, 2. macocha. Por. też matuszka ‘matka, głowa, zwierzchniczka’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 905). Inną możliwością interpretacyjną jest uznanie nazwiska za pochodzące od jednej ze skróconych form imienia Mateusz lub Maciej. KWIATKOWSKI Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej: I. Kwiatkowa (były powiat niborski), II. Kwiatki (były powiat chełmiński, świecki); III. Kwiatków (były powiat kolski, odolanowski); IV. Kwiatkowice (były powiat łaski, janowski, oszmiański); V. Kwiatkowo (były powiat niborski, przasnyski), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, s. 20. Por. także kwiat, czyli: 1. część rośliny, 2. roślina, szczególnie w doniczce, 3. pora rozkwitu młodzieńczego, 4. przenośnie wybór, śmietanka, 5. plama biała na paznokciu, 6. żartobliwie penis, zob. tzw. Słownik warszawski. T. II s. 663-664. Nazwę osobową Kwiatkowski odnotowano na terenie Polski w 1386 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 503). GÓRSKI Nazwisko utworzone sufiksem -ski od nazwy miejscowej typu Góra, Górka, Górki, Górsko. Nazwa miejscowa Góra była bardzo popularna - „nazwa wielu wsi i osad, położonych przeważnie na wysokich brzegach Wisły i innych rzek większych. Zdaje się, że górą pierwotnie nazywano płaską wyniosłość wznoszącą się znacznie nad poziomem sąsiedniej wody, podczas gdy Chełm był to wyniosły szczyt, sterczący ponad lądową równiną”. Nazwę osobową Górski odnotowano na terenie Polski w 1368 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 261). WIERZCHOWSKI Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Wierzch z byłego powiatu prądnickieo lub Wierzchy z byłego powiatu brzezińskiego, rawskiego, łaskiego, piotrkowskiego, konińskiego, słupeckiego, sieradzkiego, dzisieńskiego, brzeskiego, kobryskiego, świeckiego, Olesińskiego albo Wierzchów z byłego powiatu dryssieńskiego, łuckiego, ostrogskiego, włodzimierskiego, zasławskiego bądź Wierzchowice z byłego powiatu piotrkowskiego, brzeskiego i mielickiego, ewentualnie od Wierzchowie z byłego powiatu olkuskiego, słonimskiego, lepelskiego, wieliskiego, witebskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 406 i nn. Nazwę osobową Wierzchowski odnotowano na terenie Polski już w 1436 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 678). NAWROCKI Nazwisko utworzone od nazwy miejscowej Nawra na terenie byłego powiatu lubawskiego lub Nawry na terenie byłego powiatu wilejskiego (zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 941). Potencjalną podstawę nazwiska stanowi także czasownik nawracać, czyli: 1. zawrócić, zwrócić, skierować, 2. skłonić do odstąpienia od złych lub błędnych zasad, 3. powrócić, zawrócić, wynagrodzić, 4. obrócić się, odwrócić się, 5. wrócić na dobrą drogę, poprawić się. Por. też nawroczyć = nauroczyć ‘naczarować, zaczarować’ (zob. tzw. Słownik warszawski, t. III, s. 209-210). WELENC Nazwisko Welenc jest formą pochodną od imienia Walenty, znanego w Polsce od XV wieku, pochodzi ono od łacińskiego valens/valentis ‘mocny, potężny’ lub niemieckieh nazwy etnicznej Valens, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. II, s. 649. RYKOWSKI Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Ryków, odnotowanej na terenie byłego powiatu kutnowskiego, radomskiego, rzeżyckiego, stryjskiego, turczańskiego oraz złoczowskiego, zob. Nazwę osobową Rykowski odnotowano na terenie Polski w 1447 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 377. MROZIŃSKI Nazwisko można wywodzić od nazwy miejscowej Mrozy, odnotowanej na terenie byłych powiatów: skierniewickiego, nowomińskiego, makowskiego, dzisieńskiego, święciańskiego, wileńskiego, łeckiego, kartuskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 770, Jan Siwik („Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich”, Warszawa 2010, s. 479) odnotowuje szlachecką rodzinę o tym nazwisku – Mroziński, 1700 r., potw. Mrozowice, pow. samborski, woj. ruskie. KOSIŃSKI Nazwisko utworzono przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Kosina, odnotowanej na terenie byłych powiatów: łęczyckiego, janowskiego, borysowskiego, wileńskiego, łańcuckiego lub Kosin, odnotowanej na terenie byłych powiatów: łęczyckiego, janowskiego, borysowskiego albo Kosiny w byłym powiecie garwolińskim i mławskim (zob. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV s. 461-462). Nazwę osobową Kosiński odnotowano na terenie Polski już w 1447 roku. BORKOWSKI Nazwisko pochodzące od popularnych na terenie całego kraju nazw miejscowych: Borek, Borki, Borków, Borkowo (zob. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, s. 309-315). Por. też borek ‘pole między lasami albo wśród lasow’ – zob. tzw. Słownik warszawski, t. I, s. 191. K. Rymut podaje, iż formę Borkowski odnotowano na terenie Polski w 1402 roku KARPIŃSKI Nazwisko utworzone przyrostkiem –ski od nazwy miejscowej Karpin, odnotowanej na terenie byłych powiatów: łódzkiego, radzymińskiego, jańsborskiego (zob. „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. III s. 879). WIŚNIEWSKI Nazwisko pochodzi od nazwy miejscowej Wiśniew z byłego powiatu noworadomskiego, lub bardzo popularnej nazwy Wiśniewo (Słownik… podaje 15 denotacji), zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, s. 610 i nn. KOWALCZYK Nazwisko pochodzi od nazwy osobowej Kowalczyk, ta od rzeczownika kowalczyk ‘czeladnik albo chłopiec kowalski’ albo kowal, czyli 1. rzemieślnik wyrabiający grubsze rzeczy z żelaza, 2. gra dziecinna, 3. rodzaj tańca, 4. dzięcioł, 5. uczeń albo student pilny, ale niezdolny (zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 507). Nazwę osobową Kowalczyk odnotowano na terenie Polski już w 1427 roku (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 452). MUCHA Nazwisko pochodzi od rzeczownika mucha, czyli: 1. owad dwuskrzydły, krótkorogi, 2. (z muchy słonia robią = przesadzają), 2. rodzaj pasożytu, 3. muszka, 4. parch u koni, 5. barć z pszczołami, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 1064. Por. także nazwę miejscową Mucha z byłego powiatu iłżeckiego, kobryńskiego, kamienieckiego, chodzieskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, s. 789. Nazwę osobową Mucha odnotowano na terenie Polski w 1362 roku, zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 124. KAMIŃSKI Nazwisko utworzone sufiksem -ski od popularnej nazwy miejscowej Kamień, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1880, t. III s. 731-741. Por. także nazwę miejscową Kamienica lub Kamin, Kamieniec, Kamieniowice, Kamiona, zob. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. W 1990 r. w Polsce było 87935 nosicieli tego nazwiska, z tego najwięcej (9150) w dawnym województwie warszawskim. Notowane od 1398r. KAMIZELA UWIJAK WIEJAS JEZIORSKI ŚWIADKOWSKI ŚWIDWA PRUS STOPCZYŃSKI CZELADZKI ZWOLIŃSKI MIODUSZEWSKI MĘTLEWICZ DEPTUŁA MAJORKIEWICZ NIEDZIELSKI DOMŻALSKI PETRYKOWSKI KARASEK OLSZEWSKI MROKOWSKI KALASIŃSKI TOMCZYŃSKI ŁABĘDA MYSIAKOWSKI ADAMIAK TRUSZYŃSKI GONTARSKI KALISZEWSKI JAŚKÓWNA Jaśkówna to prawdopodobnie „panieńska” forma nazwiska Jasiek/Jaśko lub tym podobnego, kiedyś nazwisko wskazywało na stan cywilny kobiety, np. Jaśkówna = córka Jaśka, Jaśkowa/Jaśkowina = żona Jaśka itd. Podstawę wspomnianego nazwiska stanowi rzecz jasna imię Jan. Wywodzi się ono z języka hebrajskiego i pierwotnie znaczyło ‘Jahwe jest łaskawy’ (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. I, s. 330). GORCZYŃSKI DAMIĘCKI Aktualizacja
Ptak drapieżny z rodziny sokołów grzyb, ptak lub Stanisław Grzyb podobny do rozłożonego parasola czubajka Ptak drapieżny grzybowy schabowy Ptak lub grzyb zwęgłowanie Franciszek, Mukuru, ksiądz pallotyn, długoletni misjonarz w Rwandzie zwęgłowanie: występuje w połączeniu z krytym czopem Ptak, który oczekuje deszczu Drapieżny
Sokół wędrowny (Falco peregrinus) to drapieżny ptak z charakterystycznym krótkim, zakrzywionym mocno w dół dziobem. Mimo, iż samica jest znacznie większa od samca, nie różni się od niego w upierzeniu. Głowa, szyja, wąs, wierzch ciała są ciemne. Spód jasny z podłużnymi plamami. Ochronie do 500 m od gniazda podlegają jego - galeriaKliknij w obrazek, aby go powiększyć lub wyświetlić galerię, pokaz slajdów i dodatkowe opisy zdjęć. © starmaro - POWIĘKSZWystępowanie i środowisko PLSokoły wędrowne są kosmopolityczne. Zamieszkują lasy, góry, duże miasta. Jeszcze niedawno w Polsce był liczny, obecnie skrajnie życia i zachowanieDorosłe osobniki zwykle są osiadłe, młode i osobniki z północy są wędrowne. To wytrawny lotnik. Potrafi nurkować w powietrzu pionowo w dół ze złożonymi skrzydłami przez kilkaset metrów. Podczas zwykłego lotu nie wyróżnia się charakterystycznymi gnieździe samiec wydaje odgłosy "gek-kek-kek", zaś podczas lotu "kwik-kiwik".PożywieniePoluje na średniej wielkości ptaki. Zdobycz chwyta wyłącznie w powietrzu, głównie gołębie, szpaki, drozdy, krukowate, mewy i buduje gniazd, tylko zajmuje opuszczone przez inne ptaki lub gnieździ się w szczelinach skalnych, na murze. Okres lęgowy przypada na marzec-kwiecień. Samica raz w roku znosi od 2 o 5 jaj, które wysiaduje przez 30 dni. Młode przebywają w gnieździe przez 40 dni. Są rzekomymi gniazdownikami. Pokryte są białym i zagrożenia LCGatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce jest objęty całkowitą ochroną w naszym kraju specjalne programy ochrony sokołów. Można też śledzić na żywo w kilku miejscach w kraju losy sokolich rodzin dzięki kamerom umieszczonym w miejscach lęgowych. Więcej informacji znajdziesz a stronie: wędrowny jest jednym z najbardziej cenionych ptaków w sokolnictwie. Sokolnictwo to jedna ze starszych gałęzi łowiectwa, w której do polowań używa się różnych sokołów, orłów i innych ptaków. Tylko w niewielkim stopniu sokolnictwo jest dziś kultywowane. Należy nadmienić, że dziś nie można odławiać w naturze ptaków do celów literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:Falco pelegrinoidesPytaniaJaką sokół wędrowny rozwija prędkość? Sokół spada na swoją ofiarę z prędkością nawet 300 km/h. Sokół wędrowny po prostu spada na ofiarę z góry z lekko odchylonymi skrzydłami. Sama obecność sokoła w okolicy budzi wśród ptaków panikę. Ile jest sokołów wędrownych w Polsce? Populację sokoła wędrownego w Polsce szacuje się na kilkanaście par przyrody123456789101112Opis ◂●▸ Sokół wędrowny składa i wysiaduje tylko bieżące wydarzeniaPokrewne gatunki ptakówSokołowateZobacz inne gatunkiz tej gniazda ptakówJak duże może być gniazdo ptaka? Jakie ptaki są rekordzistami pod tym względem? Oto krótki przegląd rekordzistów wśród ptasich budowniczych gniazd na świecie i w dokarmiać ptaki?Czym i jak mądrze dokarmiać ptaki, aby im nie zaszkodzić?Najmniejsze ptaki na świecieJaki jest najmniejszy ptak na świecie? Jaki polski ptak jest najmniejszy?Największe ptaki na świecieJaki ptak jest największy na świecie, a jaki w Polsce? Jakie gatunki są najcięższe, które mają największą rozpiętość skrzydeł i które są najwyższe?© 2013-06-27, GAT-629Niektóre treści nie są dostosowane do Twojego profilu. Jeżeli jesteś pełnoletni możesz wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych. W ten sposób będziesz miał także wpływ na rozwój naszego serwisu.Drapieżny ssak z rodziny kotowatych; Duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych; Łac, jastrząb, ptak drapieżny z rodziny sokołów; Białozór, drapieżny ptak z rodziny sokołów; Drapieżny ssak z rodziny kotowatych, Drapieżny ssak z rodziny kotowatych, Drapieżny ssak z rodziny kotowatych, Członek rodziny, należący do rodziny
Bociana najłatwiej zauważyć na gnieździe albo na pobliskiej łące, kiedy to go dostrzec, kiedy leci wysoko na niebie, kierując się na południe. Dlatego też niektórzy miłośnicy przyrody zastanawiają się, czy bociany latają w kluczu. No właśnie, jak to jest? Boćki znane są ze swojego upodobania do żab (przy czym zjadają też wiele innych drobnych stworzeń). Poza tym kojarzone są też z późnoletnimi odlotami i wiosennymi przylotami. Przeważnie pokonują duże przestrzenie, żeby dotrzeć do Afryki. W jaki sposób ułatwiają sobie to zadanie? Otóż, no właśnie, podróżują stadnie, formując klucz. Odnosi się to do większości większych ptaków wędrownych. Dobrze nam są wszak znane przelatujące nad Polską przez szereg miesięcy (właściwie od jesieni do wiosny) gęsi, które nieraz, gdy jest pochmurno, można zlokalizować wyłącznie na podstawie ich donośnego gęgania. Bociany nie są takie hałaśliwe, porozumiewają się przy pomocy suchego klekotu. Gdy lecą, mogą być dla nas niesłyszalne. Dostrzeżemy je, choć jeśli nie mamy wprawy, możemy je pomylić na przykład z żurawiami. Bociany, podobnie jak inne ptaki, tworzą formację w kształcie litery “v”. Wówczas jej podstawa stanowi czoło klucza. Znajduje się na nim lider, który musi mieć najwięcej sił. To on mierzy się z największą siłą oporu powietrza. Pozostałe osobniki z wędrownego stada lecą za nim, tworząc ramiona formacji, i trochę wyżej od niego (zachowują ze sobą kontakt wzrokowy, gęsi dodatkowo komunikują się gęganiem, co pomaga im utrzymać optymalny kształt formacji). Oczywiście lider się zmienia, poprzez rotację żaden ptak nie spada wycieńczony na ziemię lub do wody. Okazuje się, że dzięki układaniu się w klucz bociany mogą polecieć nawet ponad dwa razy dalej, niż gdyby frunęły na własną rękę (czy też skrzydło). Related posts: . 323 187 289 483 426 137 271 126